آشنایی با پیوند کبد
بسیاری از این بیماران از عوارضی مانند زردی، تجمع مایع در داخل شکم، خونریزی های گوارشی، عفونت های مکرر یا سرطان کبد رنج می برند.
پیوند کبد برای اولین بار به طور موفقیت آمیز در سال ۱۹۶۷ به وسیله دکتر توماس استارزل در ایالت کلرادوی آمریکا انجام شد. در کشور ما نیز چندین مرکز پیوند کبد در شیراز، تهران، شیراز، اصفهان، مشهد و کرمان وجود دارد.
در کشور ما شایع ترین علل پیوند کبد عبارت‌اند از: هپاتیت B، بیماری های خود ایمنی و مراحل پیشرفته بیماری کبد چرب.
بیمارانی که از عوارض بیماری های مزمن کبدی رنج می برند، به مراکز پیوند ارجاع داده می شوند. در این مرکز بیماران به وسیله پزشکان تیم پیوند مورد ارزیابی دقیقی قرار می گیرند تا اطمینان حاصل شود که بیمار از پیوند کبد سود خواهد برد و تحمل جراحی را دارد یا نه.
دریافت کبد از دهنده دچار مرگ مغزی یا دهنده زنده مقدور است. فرد زنده می تواند ۶۵ تا ۷۰ درصد کبد خود را اهدا کند. کبد قدرت بازسازی خیره کننده ای دارد و بعد از ۶ ماه به حجم اولیه خود باز می گردد. حتی کبد دهنده دچار مرگ مغزی را می توان به دو بخش تقسیم کرد تا یک کبد به دو فرد پیوند شود.
جراحی پیوند کبد از اعمال جراحی بسیار پیچیده است. در این عمل ابتدا باید کبد بیمار از بدن فرد خارج شود، زیرا کبد جدید در جای اصلی خود قرار گیرد. خود این کار یعنی خارج کردن کبد بیمار از مراحل بالقوه خطرناک عمل است که گاهی می تواند با خونریزی وسیعی همراه باشد.
در مرحله بعد کبد جدید به دستگاه گردش خون بیمار منتقل شود. سپس جریان به کبد برقرار می شود. این مرحله نیز گاهی با خطراتی همراه است. از آن جا که کبد تا قبل از این مرحله، گاهی ساعت ها بدون خون رسانی بوده است، با آزاد شدن سموم گوناگون به جریان خون بیمار خطرات متفاوتی بیمار را تهدید می کند. وجود یک تیم جراحی و بیهوشی مجرب که توانایی مقابله با این خطرات را داشته باشد، الزامی است.
بعد از عمل بیمار به بخش مراقبت های ویژه و سپس به بخش پیوند منتقل خواهد شد. تیم پیوند باید به دقت بیمار را ازلحاظ کارکرد کبد، رد پیوند و عوارض دیگری مانند عفونت ها ارزیابی کنند. این بیماران برای جلوگیری از رد پیوند باید تا آخر عمر از داروهای رد پیوند یا داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی استفاده کنند. بنابراین بیماران باید به طور پیوسته تخت نظر تیم پیوند باشند. احتمال موفقیت پیوند کبد در سال اول پس از پیوند حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد و در سال پنجم پس از پیوند ۷۰ تا ۷۵ درصد است.
منبع: همشهری آنلاین
مرکز یادگیری سایت تبیان، تنظیم: زینب شاه مرادی
